Biblioteka cyfrowa Armarium

Jesienią 2011 roku Fundacja Dominikański Ośrodek Liturgiczny podjęła ścisłą współpracę z Biblioteką Kolegium Filozoficzno-Teologicznego oo. Dominikanów w Krakowie. W ramach projektu digitalizacji druków nowych, od początku listopada w Dominikańskiej Bibliotece Cyfrowej „Armarium” są udostępniane kolejne pozycje z liturgicznych zbiorów Biblioteki i Fundacji. Są wśród nich m.in. Antyfonarze, Graduały, Brewiarze, Mszały i inne księgi, którymi posługiwali się dominikanie w okresie od końca XIX do drugiej połowy XX wieku.

Publikacje cyfrowe ksiąg zostały przygotowane w taki sposób, aby użytkownik mógł sprawnie docierać do poszukiwanych treści. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu formatu DjVu, który zapewnia sprawne przeglądanie wybranych stron publikacji oraz możliwość ich prezentacji w różnych widokach: kolorowego zdjęcia lub warstwy treści z pominięciem tła, co umożliwia ekonomiczny i przejrzysty wydruk poszczególnych stron. Dodatkowo wykonano OCR fotografii, jest więc możliwe przeszukiwanie ksiąg według treści.

Czego możemy szukać w dominikańskich drukach liturgicznych w „Armarium”? Jest to z pewnością szczególnie atrakcyjna propozycja dla osób interesujących się tradycyjnym śpiewem własnym Liturgii Kościoła, jakim jest chorał gregoriański. Dominikanie posiadają w swojej zakonnej tradycji elementy odmienne nieco od ksiąg rzymskich czy benedyktyńskich. Na szczególną uwagę zasługuje „Procesjonarz” z 1913 roku, w którym opublikowano „Regulae Cantus Ecclesiastici Regularis, Juxta Ritum S. Ord. Praed.”. W pierwszej części tego obszernego artykułu wyłożono ogólne zasady, którymi winni się kierować dominikanie we wspólnym śpiewie liturgicznym. Część druga zawiera liczne przykłady muzyczne.

Warto wspomnieć, że tenże „Procesjonarz” należy do nowej wówczas serii ksiąg. Jej szczególnie cenną „nowością” jest powrót do notacji zastosowanej przez dominikanów w ich XIII-wiecznym wzorcowym rękopisie liturgii dominikańskiej, zwanym potocznie Prototypem. Jest świadectwem starania dominikanów o jakość celebracji liturgicznych, w których monodyczny śpiew, wykonywany przez uczestników liturgii, należy do szczególnie pożytecznych narzędzi wspólnotowej modlitwy.

Dziękujemy Dyrektorowi Boblioteki, o. Januszowi Kaczmarkowi OP za udostępnienie zbiorów do digitalizacji, stworzenie infrastruktury technicznej oraz dostarczenie sprzętu i oprogramowania. Szczególne podziękowania kierujemy pod adresem Zespołu wolontariuszy, którzy zgłosili się w Fundacji do udziału w projekcie. Pracując jesienią 2011 roku, wykonali oni digitalizację i opublikowali w BC blisko 50 ksiąg. Projekt trwa nadal. Wolno spodziewać się dalszych publikacji ksiąg związanych z liturgią dominikańską w „Armarium”.

W Bibliotece Cyfrowej Armarium znajdują się archiwalia, rękopisy, druki liturgiczne i czasopisma wydawane przez dominikanów – wszystko, co może zainteresować zarówno badaczy historii Zakonu Kaznodziejskiego i kultury polskiej, jak i osoby w inny sposób związane z dominikanami.

Armarium (łac.) to podręczna biblioteka klasztorna. Już teraz w bibliotece można znaleźć np. pierwsze roczniki przedwojennych czasopism „Róża Duchowna” (1898), „Szkoła Chrystusowa” (1930), kronikę klasztoru dominikanów w Podkamieniu, spisywaną m.in. przez o. Sadoka Barącza, kilka starych druków (m.in. arcydominikańskie „Dni Roczne” i „Świątnicę Pańską” o. Michała Siejkowskiego) czy rękopiśmienny dominikański antyfonarz ze Lwowa. Oprócz dominikaliów udostępnione zostaną między innymi cenne inkunabuły, wczesne druki krakowskie, staropolskie zbiory kazań, pojawią się też księgi  filozoficzne i teologiczne, teksty hagiograficzne, a nawet dawne dzieła z zakresu matematyki i fizyki.

Zbiory udostępniane są dzięki stworzonemu w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym oprogramowaniu dLibra. Używa go większość z blisko siedemdziesięciu istniejących obecnie polskich bibliotek cyfrowych: od wielkich, jak Cyfrowa Biblioteka Narodowa „Polona” czy Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Warszawskiego, po mniejsze, takie jak „Armarium”.

Za współpracę w ramach projektu digitalizacji serdecznie dziękujemy o. Mateuszowi Przanowskiemu OP, o. Januszowi Kaczmarkowi OP i o. Andrzejowi Morce OP.

Biblioteka dostępna jest pod adresem internetowym bc.dominikanie.pl.

Lista ksiąg zdigitalizowanych przez Fundację:

1. Ordinarium et missa pro defunctis, 1910, Cormier
sygnatura: FDOL
redaktor: Mateusz Solarz

2. Processionarium S.O.P., 1894, Frühwirth
sygnatura: brak
redaktor: Sylwia Folta/Mateusz Solarz

3. Officia passionis D.W.J. Christum, 1893
sygnatura: 246183
redaktor: Sylwia Folta

4. Breviarium S.O.P., Pars 1, 1893, Frühwirth
sygnatura: 121140/1
redaktor: Adriana Kapała

5. Breviarium S.O.P., Pars 2, 1893, Frühwirth
sygnatura: 121140/2
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

6. Breviarium, Pars Prima, 1894, Frühwirth
sygnatura: 34311/1
redaktor: Weronika Spyrka

7. Breviarium, Pars Altera, 1894, Frühwirth
sygnatura: 34311/2
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

8. Vesperarum Liber, 1900, Frühwirth
sygnatura: FDOL
redaktor: Sylwia Fołta

9. Cantus pro Benedictionibus SS. Sacramenti in Ordine Fratrum Praedicatorum usitati et a Fr. M. Barge OP Provinciae Franciae allumno recollecti, 1909
sygnatura: 111531
redaktor: Piotr Kozakiewicz

10. Triduo Ante Pascha, 1910, Cormier
sygnatura: brak
redaktor: Sylwia Fołta

11. Officium B. Mariae Virginis S.O.P., 1895, Frühwirth
sygnatura: 121118
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

12. Martyrologium S.O.FF.P., 1890, Larroca
sygnatura: 34308
redaktor : Piotr Kozakiewicz

13. Processionarium S.O.P., 1913, Cormier
sygnatura: 121109
redaktor: Adrianna Kapała

14. Breviarium S.O.P., Pars Prior, 1909, Cormier
sygnatura: brak
redaktor: Adriana Kapała

15. Breviarium S.O.P., Pars Posterior, 1909, Cormier
sygnatura: brak
redaktor: Weronika Spyrka

16. Graduale Sacri Ordinis Praedicatorum, 1907, Cormier
sygnatura: 121105
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

17. Officium Hebdomadae Sanctae, 1890, Larroca
sygnatura: brak
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

18. Completorii Libellus, 1911, Cormier
sygnatura: 118068
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

19. Cantus (Eccl. Frratr. Praed.), 1907
sygnatura: 110792
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

20. Brewiarzyk Braci i Sióstr Trzeciego Zakonu św. Dominika (o. W. Podlewski), 1897
sygnatura: 121124
redaktor: Sylwia Fołta

21. Officium Hebdomadae Sanctae, 1965, Fernández
sygnatura: brak
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

22. Completorii Libellus, 1911, Cormier, kompletny
sygnatura: brak
redaktor: Weronika Spyrka

23. Horae Diurnae Sacri Ordinis Praedicatorum, 1903, Frühwirth
sygnatura: 121126
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

24. Lehr- und Regelbuch fur die Bruder und Schwestern des dritten ord., 1917
sygnatura: 121122
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

25. Brewiarzyk braci i sióstr Trzeciego Zakonu św. Dominika czyli Zakonu Kaznodziejskiego, 1921
sygnatura: 121120
redaktor: Adriana Kapała

26. Psalterium cum supplemento breviarii S.O.P., 1923, Theissling
sygnatura: 121159
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

27. Kalendarium Perpetuum et rubricae gen.brev. S.O.P., 1921
sygnatura: 3507
redaktor: Sylwia Fołta

28. JMJD Competoriale
sygnatura: 246185
redaktor: Sylwia Fołta

29. Processionarium S.O.P., 1930, Gillet
sygnatura: brak
redaktor: Adrianna Kapała

30. Ecclesiasticum Officium Yuxta Ritum S.O.P., 1927, Paredes (triduo ante pascha et dominica resurect.)
sygnatura: brak
redaktor: Weronika Spyrka

31. Formularium Benedictionum et Absolutionum AD Usum FF.O.P. (Cormier), 1913
sygnatura: 121121
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

32. Supplementum AD vesperarum Librum S.O.P., 1923
sygnatura: 246192
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

33. Missale S.O.P., 1939, Gillet
sygnatura: 246210
redaktor: Adrianna Kapała

34. Missale iuxta ritum O.P., 1965, Fernández
sygnatura: 34326
redaktor: Sylwia Fołta

35. Missale S.O.P., 1933, Gillet
sygnatura: brak
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

36. Missale iuxta ritum S.O.P., 1889, Larroca
sygnatura: brak
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

37. Pontificale Romanum Summorum Pontificum, Pars I, 1895, papież Leon XIII
sygnatura: brak
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

38. Pontificale Romanum Summorum Pontificium, Pars II, 1895, papież Leon XIII
sygnatura: brak
redaktor: Weronika Spyrka

39. Pontificale Romanum Summorum Pontificium, Pars III, 1895, papież Leon XIII
sygnatura: brak
redaktor: Adriana Kapała

40. Missale pro defunctis S.O.P., 1930, Gillet
sygnatura: 34328
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

41. Missae Priopriae Patronorum & Festorum Regni Poloniae AD Usum S.O.P., 1882
sygnatura: 34330
redaktor: Sylwia Fołta

42. Missae Priopriae Sanctorum Patronorum Regni Poloniae AD Usum S.O.P., 1910, Cormier
sygnatura: 490
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

43. Missel Dominicain Quotidien Selon le rite l’orde des freres precheurs, 1924
sygnatura: 121167
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

44. Breviarium iuxta ritum S.O.P., 1924, Theissling
sygnatura: 121142
redaktor: Sylwia Fołta

45. Benedictio Mensae
sygnatura: 34310
redaktor: Sylwia Fołta

46. Matutinum seu antiphonarium s. ord. praed, 1936, Gillet
sygnatura: brak
redaktor: Sylwia Fołta

47. Cantionale ecclesiasticum (J. Siedlecki)
sygnatura: 250150
redaktor: Adrianna Kapała

48. Ordinarium iuxta ritum S.O.F.P., 1921, Theissling
sygnatura: brak
redaktor: Weronika Spyrka

49. Martyrologium S.O.F.P., 1925, Theissling
sygnatura: 34309
redaktor: Adriana Kapała

50. Missale iuxta ritum S.O.P., 1892, Larroca
sygnatura: 246213
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

51. Facultates benedictiones et indulgentiae confraternitatis ss. Rosarii, 1925
sygnatura: 11622
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

52. Diurnum iuxta ritum S.O.F.P., 1826
sygnatura: 121132
redaktor: Adriana Kapała

53. Missel dominicain quotidien selon le rite l’orde F. Precheurs, 1925
sygnatura: 121167
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

54. Psalmi vespertini et completorium, 1913
sygnatura: brak
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

55. Mszał rzymski dla użytku wiernych, 1874
sygnatura: brak
redaktor: Weronika Spyrka/Sylwia Fołta

56. Messale Domenicano seconda edizione, 1959
sygnatura: brak
redaktor: Piotr Kozakiewicz

57. The Dominican Missal in latin and english, 1948, Suarez
sygnatura: brak
redaktor: Katarzyna Piwowarczyk

58. Tonorum Communium iuxta ritum Ordinis Praedicatorum Regulae, 1965, Fernández
sygnatura: 121111
redaktor: Sylwia Fołta

59. Caeremoniale juxta ritum S. Ordinis Praedicatorum, 1869, Jandel
sygnatura: 122252, 121104, 15090
redaktor: Sylwia Fołta

60. Das Meßbuch der heiligen Kirche mit dem Ritus der Dominikaner: lateinisch und deutsch, 1928, Schmalhor
sygnatura: 121165
redaktor: Piotr Kozakiewicz

61. Graduale juxta ritum Sacri Ordinis Praedicatorum, 1928, Paredes
sygnatura: 246180
redaktor: Sylwia Fołta

62. Officium hebdomadae sanctae iuxta ritum Sac. Ord. Praedicatorum, 1867, Jandel
sygnatura: 215366
redaktor: Sylwia Fołta

63. Diurnum juxta ritum S. Ordinis Praedicatorum, 1873, Sanvito
sygnatura: 121131
redaktor: Sylwia Fołta

 

If you find this project interesting, please share to spread the good idea with your friends: